7. Drivhusgassinik silaannarmik mingutsitsineq
Drivhusgassinik silaannarmik mingutsitsinermik
naatsorsuinerit nunani tamalaani drivhusgassinik
mingutsitsinerup annikilliartortinneqarnera malinnaavigineqarsinnaaqqullugu
suliarineqartarpoq. 2013-imiit 2020-mut Kalaallit Nunaat silap pissusaanut
EU-mi ESD-mik taaneqartartumik (byrdeforpligtigelsesaftale)
akisussaaffilerneqanngilaq. Taamaakkaluartorli Kalaallit Nunaat
pisussaatitaavoq silaannarmik mingutsitsineq pillugu ukiumut FN-imi Silaannaq
pillugu isumaqatigiissummut (FN’s Klima konvention (UNFCCC)) nalunaarusiortassalluni, silaannarmik drivhusgassinik mingutsitsineq takussaassunngortissallugu.
Nukissiuutinit atuinermit allaniillu drivhusgassinik mingutsitsineq, CO2-mik
mingutsitsinertut nalunaarutigineqarnikuupput. Kalaallit Nunaannit silaannarmik
mingutsitsineq nalunaarutigineqartarpoq ukunannga pisoq: metan
CH4, lattergassi N2O, hydroflour-karbonit HFC aamma svovlhexaflouridi
SF6. CO2—mik
mingutsitsinerit tamarmik sanilliullugit (CO2- -ækvivalent)
naatsorsorneqarput.
Naatsorsueqqissaartarfiup mingutsitsineq
tamarmiusoq aamma mingutsitsineq silap pissusaa tunngavigalugit iluarsisat
nalunaarutigineqartarput, silap pissusaa tunngavigalugu iluarsisat ukiumiit
ukiumut silap kiassusaa apeqqutaatillugu suliarineqartarput. Silap pissusaa
tunngavigalugu iluarsisat atorlugit tunngaviusumik ineriartorneq
takuneqarsinnaasarpoq.
2020-mi nukissiuutinit atukkanit drivhusgassinik silaannarmi mingutsitsineq 536.716 ton CO2-ækvivalentiuvoq (sanilliussinerup inernera).
2019-imut sanilliullugu 3,3 pct.-imik
appasinnerulluni. 1990-imut sanilliullugu nukissiuutinit atukkanit drivhusgassimik silaannarmik mingutsitsineq 14,2 pct.-imik appasinneruvoq. 2020-mi silaannarmik
mingutsitsinermi drivhusgassi kuldioxid (CO2)
532.913 tonsiusimavoq, nukissiuutinit atuinermit mingutsitsinerup 99,3 pct.-eralugu.
2020-mi silap pissusaa tunngavigalugu
iluarsiisoqareerneranit nukissiuutinit atukkat 5,6 pct.-inik apparsimapput, ukiup siulianut naleqqiullugit.
1990-imut naleqqiullugit 13,6 pct.-imik apparsimasut.
Titartagaq
37. Nukissiuutinit atuinermit drivhusgassinik
silaannarmik mingutsitsineq
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN2CO2e |
Ikummatissat assigiinngitsut eqqarsaatigalugit
1990-imiit nukissiuutini atorneqartuni ikummatissat atorneqartut
allanngorsimapput. Nukissiuutit ataavartut atorneqalerput, tamannalu
pissutaalluni gasoliap atorneqarnera
annikillineqarluni.
Nukissiuutinik atuinerup allanngornera
pissutigalugu drivhusgassinik silaannarmik
mingutsitsineq annikillinngilaq. Kalaallit Nunaanni aningaasaqarneq ineriartoraangat
nalinginnaasumik nunap iluanit ikummatissat atorneqarnerat annertusisarpoq.
1989-imi eqqakkat ikuallanneranniit kissap
atuutsilernera aamma 1993-imi imeq atorlugu nukissiuutit atulernerannit,
nukissiuutit atajuartussat annertusiartuinnarput. Nukissiuutinik atuinerup
ineriartornera annertusiartoraluartoq, nukissiuutit ataavartut
annertusiartuaarsimanerat pissutigalugu drivhusgassimik
mingutsitsineq annertunerulersimanngilaq. Taamaasilluni 1990-imiilli
nukissiuutinik atuineq 3,5 pct.-inik
qaffassimagaluartoq nukissiuutinik atuinermit drivhusgassinik
mingutsitsineq 14,2 pct.-inik
apparsimavoq.
Titartagaq
38. Drivhusgassinik silaannarmik mingutsitsineq
ikummatissanut mingutsitsisunut immikkoortiterlugit
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN2CO2e |
Nukissiuutinut ikummatissanik atuinerup
allanngornera, tassa nunap iluanit ikummatissanit nukissiuutinit atajuartunut
atuilerneq pissutaalluni ikummatissanit drivhusgassimik
mingutsitsineq annikillivoq. 2020-mi GJ ataasiakkaarlugit 60,8 kg drivhusgassiusimapput 1990-imi 73,3 kg-usimasut.
17,1 pct.-imik appasinnerulluni. 2020-mi
ikummatissanit ataasiakkaanit drivhusgassimik
mingutsitsineq appalaarsimavoq ukiup siulianut sanilliullugu, tamannalu
pissuteqarpoq imeq atorlugu nukissiornerup annertusisimaneranik, nunap iluanit
ikummatissanit atuinermit annerunerusumik, tassunga tunngatillugu titartagaq 39
takuuk.
Titartagaq
39. Ikummatissanut atorlugit drivhusgassinik
silaannarmik mingutsitsineq
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN2CO2e aamma https://bank.stat.gl/ENN1ACT |
2020-mi nukissiuutinit atuinernit drivhusgassinik silaannarmik mingutsitsineq tamarmiusoq
536.716 tonsiusimavoq CO2-ækvivalent (CO2-mik
sanilliussinermi). Taakkunannga 96.309 tons nukissiornermeersuuvoq 97.489 tons
angallassinermit assartuinermillu, 51.747 tons niuernermit aamma
kiffartuussinermik inuussutissarsiortunit, 109.002 tons angerlarsimaffinnit,
109.002 tons inuussutissarsiortunit tunisassiortuni, 150.246 tons nunalerinermit
aamma alisarnermit, 150.246 tonsi aatsitassanik piianermit aamma aatsitassanik
misissuinermit, aatsitassanik suliaqarneq tunisassiornermik
inuussutissarsiortunut ilanngunneqarpoq 2010-mut aamma 2011-mut (oliasiornerup
nalaani) drivhusgassinik mingutsitsisimanerannut
assersuunniarlugit.
1990-imiit 2020-mut nukissiorneq 86.597 ton CO2-ækvivalentimik apparsimavoq, 47,3 pct.-iulluni.
Titartagaq
40. Drivhusgassinik silaannarmik mingutsitsineq
mingutsitsisunut immikkoortillugu
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN2CO2e |
Tabel 11. Drivhusgasimik silaannarmik mingutsitsineq, nukissiuutinut immikkoortillugit
|
1990 |
2000 |
2010 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
|
1.000 ton CO2-ækvivalent |
|||||||
Silaannarmik mingutsitsineq tamakkerlugu .................. |
625.203 |
667.978 |
679.619 |
526.264 |
543.461 |
544.111 |
554.814 |
536.716 |
Silaannarmik mingutsitsineq ikummatissanut mingutsitsissutinut immikkoortillugit................ |
625.203 |
667.978 |
679.619 |
526.264 |
543.461 |
544.111 |
554.814 |
536.716 |
Motorbenzin .................... |
22.268 |
32.908 |
41.006 |
48.098 |
48.589 |
51.427 |
57.776 |
57.327 |
DFA .......................... |
0 |
16.843 |
15.454 |
13.820 |
13.919 |
13.877 |
12.475 |
12.489 |
Gasolia ....................... |
549.424 |
548.723 |
550.586 |
367.311 |
373.318 |
386.247 |
373.073 |
400.709 |
Petroliu ....................... |
50.210 |
63.754 |
60.517 |
52.526 |
58.993 |
58.974 |
61.340 |
33.766 |
Flybenzin ...................... |
- |
- |
198 |
57 |
50 |
48 |
91 |
13 |
Fuelolia ....................... |
- |
- |
3.885 |
34.661 |
38.663 |
23.452 |
39.995 |
21.950 |
Spildolia ....................... |
712 |
719 |
724 |
716 |
716 |
716 |
718 |
719 |
Igitassat ....................... |
1.763 |
4.612 |
6.983 |
8.861 |
9.013 |
9.171 |
9.171 |
9.570 |
LPG .......................... |
827 |
419 |
267 |
215 |
201 |
199 |
174 |
172 |
Silaannarmik mingutsitsineq atuiffiusunut mingutsitsisunut immikkoortillugit................ |
625.203 |
667.978 |
679.619 |
526.264 |
543.461 |
544.111 |
554.814 |
536.716 |
Nuussinerit (Konverteringssektor) .... |
182.907 |
132.785 |
107.441 |
91.180 |
93.736 |
97.919 |
90.644 |
96.309 |
Nukissiuutinit atuineq tamakkerlugu |
442.297 |
535.194 |
572.179 |
435.084 |
449.725 |
446.191 |
464.171 |
440.407 |
Assartuineq .................... |
105.469 |
113.837 |
134.379 |
119.297 |
124.846 |
119.426 |
132.728 |
97.489 |
Nunalerineq aamma aalisarneq ..... |
104.307 |
179.651 |
116.112 |
137.398 |
144.950 |
139.947 |
149.816 |
150.246 |
Aatsitassarsiorneq aamma aatsitassanik misissueqqissaarneq.............. |
2 |
1 |
128.499 |
2.846 |
3.064 |
6.500 |
6.276 |
4.411 |
Tunisassiorluni inuussutissarsiortut ... |
26.534 |
48.273 |
30.485 |
25.384 |
25.230 |
25.814 |
25.205 |
27.513 |
Niuernermik aamma kiffartuussinermik inuussutissarsiortut ............... |
50.143 |
57.517 |
47.051 |
50.544 |
50.258 |
52.311 |
50.741 |
51.747 |
Angerlarsimaffiit ................. |
155.841 |
135.915 |
115.654 |
99.616 |
101.376 |
102.193 |
99.405 |
109.002 |
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN2CO2e |
Tabel 12. Nukissiuutinit atuinernit drivhusgasimik silaannarmik mingutsitsineq, silap pissusaa tunngavigalugu iluarsiinerit
|
1990 |
2000 |
2010 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
|
1.000 ton CO2-ækvivalent |
|||||||
Silap pissusaa tunngavigalugu iluarsiinerit tamakkerlugit ........ |
616.536 |
666.600 |
710.123 |
531.131 |
541.656 |
533.278 |
564.125 |
532.447 |
Silaannarmik mingutsitsineq ikummatissanut mingutsitsissutinut immikkoortillugit................ |
616.536 |
666.600 |
710.123 |
531.131 |
541.656 |
533.278 |
564.125 |
532.447 |
Motorbenzin .................... |
22.268 |
32.908 |
41.006 |
48.098 |
48.589 |
51.427 |
57.776 |
57.327 |
DFA .......................... |
0 |
16.780 |
16.929 |
14.045 |
13.838 |
13.396 |
12.865 |
12.323 |
Gasolia ....................... |
541.263 |
547.507 |
577.374 |
371.506 |
371.766 |
376.915 |
381.112 |
396.954 |
Petroliu ....................... |
49.790 |
63.685 |
61.564 |
52.723 |
58.910 |
58.500 |
61.730 |
33.635 |
Flybenzin ...................... |
- |
- |
198 |
57 |
50 |
48 |
91 |
13 |
Fuelolia ....................... |
- |
- |
3.885 |
34.661 |
38.663 |
23.452 |
39.995 |
21.950 |
Spildolia ....................... |
712 |
719 |
724 |
716 |
716 |
716 |
718 |
719 |
Igitassat ....................... |
1.697 |
4.583 |
8.150 |
9.107 |
8.924 |
8.632 |
9.658 |
9.355 |
LPG .......................... |
807 |
417 |
294 |
218 |
200 |
192 |
180 |
170 |
Silaannarmik mingutsitsineq atuiffiusunut mingutsitsisunut immikkoortillugit................ |
616.536 |
666.600 |
710.123 |
531.131 |
541.656 |
533.278 |
564.125 |
532.447 |
Nuussinerit (konverteringssektor) .... |
181.847 |
132.639 |
110.732 |
91.875 |
93.440 |
96.160 |
91.976 |
95.653 |
Nukissiuutinit atuineq tamakkerlugu |
434.689 |
533.961 |
599.392 |
439.256 |
448.216 |
437.118 |
472.149 |
436.794 |
Assartuineq .................... |
105.469 |
113.837 |
134.379 |
119.297 |
124.846 |
119.426 |
132.728 |
97.489 |
Nunalerineq aamma aalisarneq ..... |
104.307 |
179.651 |
116.112 |
137.398 |
144.950 |
139.947 |
149.816 |
150.246 |
Aatsitassarsiorneq aamma aatsitassanik misissueqqissaarneq.............. |
2 |
1 |
128.499 |
2.846 |
3.064 |
6.500 |
6.276 |
4.411 |
Tunisassiorluni inuussutissarsiortut ... |
26.534 |
48.273 |
30.485 |
25.384 |
25.230 |
25.814 |
25.205 |
27.513 |
Niuernermik aamma kiffartuussinermik inuussutissarsiortut ............... |
48.292 |
57.150 |
54.920 |
51.948 |
49.758 |
49.239 |
53.438 |
50.584 |
Angerlarsimaffiit ................. |
150.086 |
135.049 |
134.997 |
102.384 |
100.367 |
96.192 |
104.687 |
106.552 |
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN2CO2e